زندگینامه آیةالله حاج شیخ احمد کلباسی اشتری
استاد محقق آیةالله حاج آقا احمد کلباسی اشتری فرزند آیةالله حاج آقا صدر الدین متولد سال 1344ش است. او هنگام گذراندن دوران دبیرستان پا به حوزۀ علمیه گذاشت و شبها به فرا گرفتن ادبیات عرب و مقدمات پرداخت و پس از اخذ دیپلم به طور تمام وقت مشغول تحصیلات حوزوی شد.
در اصفهان ادبیات عرب را نزد حجــج اسلام: حاج سیدمصطفی موسوی درچهای وحاج شیخ محمود بکتاشیان (مهدوی) خواند و منطق را نزد حاج شیخ حسین عشّاقی فرا گرفت و به درس تحریر الوسیله حجة الاسلام و المسلمین سیدضیاءالدین تجویدی حاضر شد و همزمان ادبیات عرب را تدریس مینمود. پس از چند سال به قم مقدّسه هجرت نمود. وی در قم جهت تکمیل منطق و فرا گرفتن فلسفه به درس اساتید ارجمند حضرات آیات حاج شیخ رضا اکبریان وحاج شیخ غلامرضا فیاضی راه یافت و تقریرات درس بدایة الحکمة آقای فیاضی را نوشت، روش تحقیق در نهج البلاغه را نزد حاج شیخ محمد دشتی و همچنین شرح لمعه و اصول فقه را نزد حجج اسلام و حضرات آیات: حاج شیخ علی پناه اشتهاردی، شیخ محمد حسن ممدوحی کرمانشاهی، حاج شیخ علی عالمی (امام جمعه لندن)، شیخ علی نکونام، شیخ محمد ناصری، شیخ مهدی گنجی و درایه و رجال را نزد آیةالله زنجانی خواند.
وی در ایام تعطیلات حوزۀ علمیۀ قم در اصفهان مقداری از اصول فقه و شرح لمعه را نزد مرحوم والد خود خواند و کتاب مکاسب و رسائل شیخ اعظم را نزد حضرات آیات حاج شیخ احمد پایانی، حاج شیخ مصطفی اعتمادی، حاج شیخ علی پناه اشتهاردی و حاج شیخ قدرتالله وجدانی فخر و حاج شیخ احمد ستوده گذراند.
پس از اتمام دروس سطح حوزه به درس خارج بعضی از اعلام و مراجع راه یافت و مدتی در درس فقه آیةالله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی و آیةالله العظمی حاج شیخ جواد تبریزی و آیةالله العظمی مکارم شیرازی شرکت کرد. او در همین دوران در حوزۀ قم شرح لمعه و اصول فقه تدریس مینمود. همچنین در همان دوران به دانشگاه قم وارد شد و موفق به اخذ مدرک کارشناسی در رشتۀ الهیات و معارف اسلامی و سپس کارشناسی ارشد در رشتۀ فقه و مبانی حقوق گردید. وی در اوایل سال 1369 ش به اصفهان بازگشت و به ادامۀ تحصیلات حوزوی و تحقیق پرداخت و با صبیه آیةالله حاج شیخ احمد زاهد نجفی (پدر شهید هادی زاهد نجفی) ازدواج کرد.
در اصفهان ابتدا مدتی در درس خارج فقه پدر خود مرحوم آیةالله حاج آقا صدرالدین کلباسی حاضر شد و به درس اصول آیةالله حاج شیخ محمد کلباسی رفت و همچنین بخشی از اسفارملاصدرا را نیز نزد آیةالله حاج سیدمجتبی صادقی خواند. پس از رحلت والد خود به درس فقه و اصول آیةالله العظمی حاج شیخ ابوالقاسم انصاری (سبط شیخ اعظم اعلیالله مقامه) حاضر شد و یک دوره خارج اصول را به مدت هشت سال نزد ایشان تلمّذ نمود و 20سال در درس خارج فقه آیةالله العظمی انصاری شرکت کرد و تقریرات بخشی از مباحث فقه و اصول ایشان را نگاشت. وی مدتی نیز در درس خارج فقه آیةالله حاج شیخ احمد زاهد نجفی شرکت کرد. در همین سالها عدهای از طلاب در دروس سطح از ایشان بهره بردند و اکنون چند سالی است به تدریس سطوح عالی و خارج فقه و اصول و قواعد فقهیه اشتغال دارند.
تألیفات و تحقیقات آیةالله کلباسی:
1- تلخیص الدرایه (در علم الحدیث) و تقریرات درس رجال آیةالله زنجانی؛
2- ترجمه و شرح کتاب سیوطی در ادبیات عرب؛
3- حواشی بر رسائل (فرائد الاصول شیخ )؛
4- حواشی بر مکاسب محرمه؛
5- حواشی تفسیر قرآن کریم پیرامون بعضی آیات؛
6- چهل حدیث حجّ به همراه ره توشه حجاج؛
7- شرح حال علمای بیت کلباسی؛
8- رسالهای در اخلاق و سلوک؛
9- تاریخ تحلیلی زندگانی امیرالمؤمنین؟ع؟؛
10- تاریخ تحلیلی زندگانی امام حسن ؟ع؟؛
11-تاریخ تحلیلی زندگانی امام حسین؟ع؟؛
12- تاریخ تحلیلی پیام آوران عاشورا ( امام سجاد و حضرت زینب؟عهما؟)؛
13- تاریخ تحلیلی قیام مختار ثقفی؛
14- اول معرفت بعد زیارت (درمعرفت زیارت عتبات)؛
15- فضیلت و اعمال شب نیمه شعبان (لیلة القدر اهل بیت؟عهم؟)؛
16- تفسیر سورۀ قدر به همراه اعمال شب قدر؛
17- فضیلت و اعمال شب عید فطر و قربان؛
18- معیار الفقاهة فی الموازنة بین العروة و التحریر (در مبحث اجتهاد و تقلید)؛
19- اندیشههای تمدنی آیةالله العظمی حاج شیخ محمدرضا کلباسی اشتری
20- شخصیت سیاسی اجتماعی رکن الملک
21- تصحیح و تعلیق بر کتاب انیس اللیل در شرح دعای کمیل؛
22- تصحیح و تعلیق بر کتاب نفحات اللیل در شرح دعای کمیل؛
23-تصحیح و تعلیق بر کتاب منتخــب الرسائل با حواشی آیةالله العظمـــی حاج
شیخ محمدرضاکلباسی اشتری؛
24- تصحیح و تعلیق بر کتاب مفتاح النجاح فی شرح دعاءالصباح؛
25- تصحیح و تعلیق بر کتاب راه اطاعت و بندگی یا طریق العبودیة (در اخلاق و سلوک)؛
26- تصحیح و تعلیق بر کتاب إشراقات الأيام في إفاضات الأنام (در تفسير عرفانی
بعضی آيات قرآن مجيد) ؛
27- تصحیح و تعلیق بر کتاب شرح عرفانی بر اشعار خواجه حافظ شيرازی؛
28- تصحیح و تعلیق بر کتاب منازل السائرين فی شرح مقامات العارفين؛
29- تصحیح و تعلیق بر کتاب دستور تبلیغ دین یا راهنماي گویندگان و شنوندگان؛
30- تصحیح و تعلیق بر کتاب دعوة الحسينيه (در اسرار نهضت حضرت امام حسين؟ع؟)؛
31- تصحیح و تعلیق بر کتاب هدية السالکين (در سير و سلوک)؛
32-تصحیح و تعلیق بر کتاب نهج النجاة ( روش نجات در آخرت )؛
33- تصحیح و تعلیق بر کتاب مکیال الیقین فی اصول الدین؛
همچنین محققین مرکز پژوهش تراثی اشارات (وابسته به مؤسسه تحقیقات علوم اسلامی آیةالله العظمی حاج شیخ محمدرضا کلباسی اشتری) تا کنون موفق شدهاند آثار ذیل را تحت اشراف علمی آیةالله حاج شیخ احمد کلباسی اشتری با تصحیح و تحقیق آمادۀ چاپ و نشر نمایند که عبارتاند از:
1. اشارات الأصول، تألیف: آیةالله العظمی علامه حاج شیخ محمدابراهیم کلباسی(م 1261ق)، به زبان عربی، یک دوره کامل اصول فقه در ۵ جلد.
2. شوارع الهدایة فی شرح الکفایة، تألیف: آیةالله العظمی علامه حاج شیخ محمدابراهیم کلباسی (م 1261ق)، به زبان عربی در فقه استدلالی شامل ابواب طهارت و صلات در ۷ جلد.
3. منهاج الهدایة الی احکام الشریعة، تألیف: آیةالله العظمی علامه حاج شیخ محمدابراهیم کلباسی (م 1261ق)، به زبان عربی، دورۀ فقه نیمه استدلالی در ۳ جلد.
4. ارشاد المسترشدین، تألیف: آیةالله العظمی علامه حاج شیخ محمد ابراهیم کلباسی (م 1261ق)، فقه فتوایی در آداب و عبادات به زبان فارسی.
5. نخبه، تألیف: آیةالله العظمی علامه حاج شیخ محمد ابراهیم کلباسی (م 1261ق)، فقه فتوایی به زبان فارسی همراه با حواشی 34 نفر از علما و مراجع بزرگوار از جمله آیات عظام شیخ اعظم انصاری، میرزای شیرازی، سیّد محمدکاظم یزدی، آخوند خراسانی.
6. رسالۀ سوال و جواب، جمع آوری استفتائات آیةالله العظمی علامه حاج شیخ محمد ابراهیم کلباسی (م 1261ق)، به زبان فاسی و عربی مشتمل بر حدود ۱۲۰۰ سوال شرعی و استفتائات از محضر مرجع عالیقدر شیعه علامه کلباسی و پاسخهای ایشان.
7. معراج الشریعه فی شرح منهاج الهدایة، تألیف: آیةالله العظمی حاج شیخ محمدمهدی کلباسی (م 1278 ق)، شرح منهاج الهدایه به زبان عربی در 12جلد.
8. عیون الوصول الی علم الأصول، تألیف: آیةالله العظمی حاج شیخ محمدمهدی کلباسی (م 1278 ق)، همراه با «منوّر العیون» که شرحی است بر کتاب مذکور تألیف فرزند مؤلف: آیةالله حاج شیخ عبدالجواد کلباسی (م 4131 ق)، به زبان عربی در علم اصول فقه.
9. مسائل ثلاثه در اراضی مفتوحة العنوة، تألیف: آیةالله العظمی حاج شیخ محمدمهدی کلباسی (م 1278 ق)، در فقه استدلالی به زبان عربی.
10. الحدود و التعزیرات، تألیف: آیةالله العظمی حاج شیخ محمّد کلباسی (م 2921ق)، رسالهای در فقه استدلالی به زبان عربی.
11. التحفة الجعفریة، تألیف: آیةالله العظمی حاج شیخ محمدجعفر کلباسی (م 2921ق)، به زبان فارسی در احکام قصاص و دیات.
12. فوائد الرجالیه، تألیف: آیةالله العظمی حاج میرزا ابوالمعالی کلباسی (م 1315ق)، به همراه فوائد الرجالیه فرزند مؤلف آیةالله العظمی حاج میرزا ابوالهدی کلباسی (م 6531ق) در علم رجال به زبان عربی.
13. کشف الحجاب در شرح خلاصة الحساب، تألیف: آیةالله العظمی حاج شیخ عبدالرحیم کلباسی (م 5331ق)، شرح فارسی خلاصة الحساب شیخ بهائی.
14. الفوائد السنیّة، تألیف: آیةالله العظمی حاج شیخ محمدابراهیم کلباسی (م 2631ق) (نوادۀ علامه محمد ابراهیم کلباسی)، به زبان عربی در فقه استدلالی شامل ۶ رساله (در مباحث: جواز تعلّق الصلح و عدمه بحقّ الرجوع فی عدة الطلاق الرجعی و مثله ـ صحّة الصلح من المدیون فراراً عن الدین و عدمه ـ مسئلة تعاقب الأیادی الغاصبة ـ مسئلة القرائة خلف الإمام ـ الغصب ـ شرایط الإجتهاد و إجازات المصنّف).
15. قاعدة الید، تألیف: آیةالله العظمی حاج شیخ محمدرضا کلباسی اشتری (م 1383ق)، رسالهای به زبان عربی در قاعدۀ فقهیۀ ید.
16. رسائل فقهی، تألیف: آیةالله العظمی حاج میرزا ابوالهدی کلباسی (م 6531ق)، به زبان عربی در فقه استدلالی.
17. شرح فارسی باب حادی عشر، تألیف: صدرالدین محمّد بن محمّدباقر رضوی قمی (م 1160ق)، در علم کلام و عقائد.
18. شهاب ثاقب (در رد رکن رابع شیخیه)، تألیف: آیةالله العظمی حاج سید حسینعلی تویسرکانی (م ۱۲۸۶ ق)، همراه با ردیۀ محمد کریم خان کرمانی و جوابیۀ مؤلف، به زبان فارسی.
19. مشکاة الهدایة، تألیف: آیةالله العظمی میرسیّد محمد شهشهانی (م ۱۲۸۷ ق)، فقه نیمه استدلالی به زبان عربی شامل طهارت و صلات.
اجازات ایشان از مراجع وعلماء:
مراجع و علمایی که به ایشان اجازه روایی و اجتهاد و امور حسبیه دادهاند، عبارتاند از:
1- آیةالله العظمی حاج سید محمد رضا گلپایگانی (امور حسبیه)
2- آیةالله العظمی حاج شیخ جواد تبریزی (امور حسبیه)
3- آیةالله العظمی حاج سید علی سیستانی (امور حسبیه)
4- آیةالله العظمی حاج سید علی خامنهای (امور حسبیه)
5- آیةالله العظمی حاج شیخ ناصر مکارم شیرازی (امور حسبیه و نقل روایت)
6- آیةالله العظمی حاج شیخ جعفر سبحانی (امور حسبیه و نقل روایت)
7- آیةالله العظمی حاج شیخ حسین نوری همدانی (امور حسبیه و نقل روایت)
8- آیةالله العظمی حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی(امور حسبیه)
9- آیةالله العظمی حاج شیخ لطفالله صافی گلپایگانی(امور حسبیه)
10- آيةالله العظمي حاج سيّد عزّ الدین حسینی زنجانی (نقل روایت)
11- آیةالله العظمی حاج شیخ ابوالقاسم انصاری (اجتهاد و نقل روایت)
12- آیةالله حاج آقا صدر الدین کلباسی (اجتهاد و نقل روایت)
13- آیةالله حاج سید مجتبی میرمحمد صادقی (نقل روایت)
14- آیةالله حاج شیخ احمد زاهد نجفی (نقل روایت و اجتهاد)
15- آیةالله حاج شیخ محمد کلباسی (نقل روایت)
16- آیةالله العظمی سید موسی حسینی شبیری زنجانی(نقل روایت و امور حسبیه)
17- آیةالله العظمی حاج سید محمد علی علوی گرگانی (نقل روایت و امور حسبیه)
18- آیةالله سید عبد اللطیف حسینی قرشی کوه کمره ای(نقل روایت)
19- آیةالله العظمی حاج شیخ عبدالله جوادی آملی (امور حسبیه)
20- آیةالله العظمی سید محمد حسینی شاهرودی (امور حسبیه و نقل روایت)
21- آیةالله العظمی سید محمود هاشمی شاهرودی (امور حسبیه و نقل روایت)
22- آیةالله العظمی حاج شیخ عباس محفوظی (امور حسبیه و نقل روایت)
23-آیةالله العظمی حاج شیخ محمد علی گرامی قمی (اجازه اجتهاد و نقل روایت)
24- آیةالله العظمی حاج سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (امور حسبیه و نقل روایت)
25- آیةالله العظمی حاج شیخ محمدامین مامقانی (نقل روایت)
26- آیةالله العظمی سیدمحمد جواد علوی بروجردی (نقل روایت)
27- آیةالله حاج شیخ اسدالله جوادی (اجازه اجتهاد و نقل روایت)
28-آیةالله شیخ علی صدرایی خویی (اجازه نقل روایت)
29- آیةالله شیخ هادی یوسفی غروی (نقل روایت)
30- آیةالله حاج شیخ محمد حسن طاهری (نقل روایت)
31- آیةالله سید مرتضی مستجابی (نقل روایت)
32-آیةالله سید مهدی رجایی (نقل روایت)
33- آیةالله سیدمحمدرضا حسینی جلالی (نقل روایت)
34- آیةالله سید عبدالله فاطمینیا (نقل روایت)
35- آیةالله دکتر احمد بهشتی (نقل روایت)
نقش ایشان در تبلیغ و اشاعه فرهنگ اهل بیت؟عهم؟
سخنرانیهای ایشان در ایام تبلیغ در سیسال گذشته جاذبه زیادی بین جوانان و عموم مردم داشته است. از سال 1366 ش در اصفهان در دو ماه محرم و صفر منبر میرود. همچنین تفسیر قرآن ایشان در شبهای جمعه با 30 سال سابقه در مسجد رکنالملک مشتاقانی دارد.
وی تا سال 1389 ش ظهرها وشبها در مسجد رکن الملک، اقامه جماعت مینمود و شبهای جمعه در مسجد مذکور سیره اجدادی خویش در برگزاری دعای کمیل وقت سحر را ادامه میدهد. در مجلس دعای کمیل سحری ایشان بیش از هزارنفر از مشتاقان حاضر میشوند همچنین در جلسات دعا و احیای وی در مسجد رکن الملک در شبهای قدر، عید فطر، قربان، عرفه، نیمه شعبان و لیلة الرغائب چند هزار نفر شرکت میکنند. همچنین او از سال 1370 شمسی تا کنون ظهر هر پنج شنبه در مسجد خیاطها واقع در بازار اصفهان اقامۀ جماعت مینماید. در پی کسالت حجه الاسلاموالمسلمین حاج آقا کاظم کلباسی؟ره؟ در سال 1389 ش از ایشان دعوت نمودند تا صبح وظهر در مسجد حکیم اقامۀ جماعت نماید. در این زمان علاوه بر امامت جماعت صبح و ظهر در مسجد حکیم، امامت جماعت شبهای مسجد رکن الملک نیز بر عهده ایشان قرار دارد.
آیةالله احمد کلباسی در کنار فعالیتهای علمی خود در حوزۀ علمیه اصفهان، در دیگر زمینههای دینی و اجتماعی نیز حضور پرثمری داشته است که از آن جمله میتوان به برگزاری جلسات تفسیر قرآن، جلسات شرح نهج البلاغه، برگزاری مراسمات مذهبی همانند احیاء شبهای قدر و دعای کمیل در شبهای جمعه اشاره کرد که تأثیر بسزایی در ترویج معارف دینی بین مردم اصفهان داشته است.
معرفی مؤسسات تحت اشراف آیةالله کلباسی و اقدامات عمرانی
1. تأسیس کتابخانۀ عمومی و مجتمع فرهنگی دینی رکن الملک
2. تعمیر کلّی مسجد رکن الملک به همراه توسعۀ شبستان مسجد با معماری اسلامی و احداث محرابها و سردرهای ورودی جدید
3. مرمّت کلّی تکیۀ آیةالله حاج محمدجعفر آبادهای شامل تعمیر صحنها و حجرات اطراف آن و تبدیل آن به مدرسۀ علمیۀ رکن الملک (واحد بر ادران).
4. ساخت حجرات جهت اسکان طلّاب در طبقۀ فوقانی کتابخانۀ رکن الملک.
5. تأسیس مدرسۀ علمیۀ رکن الملک (واحد خواهران) شامل 16 مَدرَس، سالن اجتماعات و امکانات لازم.
6. تعمیر کلّی باغ والهیّه و ساختمان قدیمی آن و احداث سردر ورودی و دو دفتر اداری دو طرف سردر جدید الاحداث.
7. احداث و تأسیس مدرسۀ علمیۀ مالک اشتر با خرید 3 پلاک ششدانگ در سمت غرب باغ والهیّه شامل 20 مَدرَس، سالن اجتماعات و 3 واحد مسکونی جهت مقام تولیت و اساتید میهمان.
8. تأسیس مؤسّسۀ تحقیقات علوم اسلامی آیةالله العظمی حاج شیخ محمدرضا کلباسی اشتری با خرید یک پلاک ششدانگ جنب کتابخانۀ مسجد رکن الملک و ساخت آن در دو طبقه.
9. احداث و تأسیس مدرسۀ علمیۀ علّامه حاجیکلباسی و مرکز احیاء تراث علمای بیتکلباسی با خرید دو پلاک شش دانگ در جوار مقبرۀ مرجع مستجاب الدّعوة آیةالله العظمی علّامه حاج محمدابراهیم کلباسی اشتری مقابل درِ شرقی مسجد حکیم اصفهان شامل سی مَدرَس و حجره و سالن اجتماعات و امکانات لازم به سبک معماری اسلامی.
10. مرمّت کلّی مسجد حکیم، تأسیس این مسجد به همّت فقیه عالی مقام صاحب بن عبّاد به حدود سال 355 هجری قمری باز میگردد که قسمتهایی متعلّق به آن دوران موجود است، بازسازی مجدّد آن توسط حکیم داود طبیب حاذق دوران صفویّه ملقّب به تقرّب خان به سال 1073 هجری قمری انجام یافته است. مسجد حکیم محل اقامۀ جماعت و تدریس مرجع کلّ شیعه علّامه حاجی کلباسی بوده و چند قرن است که علمای بیت کلباسی در آن اقامۀ جماعت و تدریس مینمایند. طی سالهای اخیر این مسجد بزرگ به همّت معظم له مورد تعمیرات اساسی قرار گرفت که شامل مرمّت شبستانهای شمالی و غربی، سردرها، وضوخانهها، کاشیکاریها، حجرات طلاب و احیای مجدّد مقبرۀ حکیم داوود میباشد.
11. مرمّت کلّی مسجد خیّاطها واقع در بازار بزرگ اصفهان، بنای این مسجد به دوران صفویّه باز میگردد و محلّ اقامۀ جماعت و تدریس آیةالله العظمی حاج شیخ محمد رضا کلباسی اشتری بوده و در این سالها به همّت آیةالله احمد کلباسی مورد تعمیرات اساسی قرار گرفته و حجرات آن آمادۀ بهرهبرداری طلّاب شد.
اکنون بیش از هفتصد نفر از طلاب علوم دینی در اصفهان تحت زعامت معظّمله اشتغال به تحصیل و تحقیق در علوم اسلامی دارند.