زندگینامه آیت الله حاج شیخ احمد کلباسی اشتری
استاد محقق آیت الله حاج آقا احمد کلباسی اشتری فرزند آیت الله حاج آقا صدر الدین متولد سال ۱۳۴۴ش است. او هنگام گذراندن دوران دبیرستان پا به حوزۀ علمیه گذاشت و شبها به فرا گرفتن ادبیات عرب و مقدمات پرداخت و پس از اخذ دیپلم به طور تمام وقت مشغول تحصیلات حوزوی شد.
در اصفهان ادبیات عرب را نزد حجــج اسلام: حاج سیدمصطفی موسوی درچهای وحاج شیخ محمود بکتاشیان (مهدوی) خواند و منطق را نزد حاج شیخ حسین عشّاقی فرا گرفت و به درس تحریر الوسیله حجه الاسلام و المسلمین سیدضیاءالدین تجویدی حاضر شد و همزمان ادبیات عرب را تدریس مینمود. پس از چند سال به قم مقدّسه هجرت نمود. وی در قم جهت تکمیل منطق و فرا گرفتن فلسفه به درس اساتید ارجمند حضرات آیات حاج شیخ رضا اکبریان وحاج شیخ غلامرضا فیاضی راه یافت و تقریرات درس بدایه الحکمه آقای فیاضی را نوشت، روش تحقیق در نهج البلاغه را نزد حاج شیخ محمد دشتی و همچنین شرح لمعه و اصول فقه را نزد حجج اسلام و حضرات آیات: حاج شیخ علی پناه اشتهاردی، شیخ محمد حسن ممدوحی کرمانشاهی، حاج شیخ علی عالمی (امام جمعه لندن)، شیخ علی نکونام، شیخ محمد ناصری، شیخ مهدی گنجی و درایه و رجال را نزد آیت الله زنجانی خواند.
وی در ایام تعطیلات حوزۀ علمیۀ قم در اصفهان مقداری از اصول فقه و شرح لمعه را نزد مرحوم والد خود خواند و کتاب مکاسب و رسائل شیخ اعظم را نزد حضرات آیات حاج شیخ احمد پایانی، حاج شیخ مصطفی اعتمادی، حاج شیخ علی پناه اشتهاردی و حاج شیخ قدرتالله وجدانی فخر و حاج شیخ احمد ستوده گذراند.
پس از اتمام دروس سطح حوزه به درس خارج بعضی از اعلام و مراجع راه یافت و مدتی در درس فقه آیت الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی و آیت الله العظمی حاج شیخ جواد تبریزی و آیت الله العظمی مکارم شیرازی شرکت کرد. او در همین دوران در حوزۀ قم شرح لمعه و اصول فقه تدریس مینمود. همچنین در همان دوران به دانشگاه قم وارد شد و موفق به اخذ مدرک کارشناسی در رشتۀ الهیات و معارف اسلامی و سپس کارشناسی ارشد در رشتۀ فقه و مبانی حقوق گردید. وی در اوایل سال ۱۳۶۹ ش به اصفهان بازگشت و به ادامۀ تحصیلات حوزوی و تحقیق پرداخت و با صبیه آیت الله حاج شیخ احمد زاهد نجفی (پدر شهید هادی زاهد نجفی) ازدواج کرد.
در اصفهان ابتدا مدتی در درس خارج فقه پدر خود مرحوم آیت الله حاج آقا صدرالدین کلباسی حاضر شد و به درس اصول آیت الله حاج شیخ محمد کلباسی رفت و همچنین بخشی از اسفارملاصدرا را نیز نزد آیت الله حاج سیدمجتبی صادقی خواند. پس از رحلت والد خود به درس فقه و اصول آیت الله العظمی حاج شیخ ابوالقاسم انصاری (سبط شیخ اعظم اعلیالله مقامه) حاضر شد و یک دوره خارج اصول را به مدت هشت سال نزد ایشان تلمّذ نمود و ۲۰سال در درس خارج فقه آیت الله العظمی انصاری شرکت کرد و تقریرات بخشی از مباحث فقه و اصول ایشان را نگاشت. وی مدتی نیز در درس خارج فقه آیت الله حاج شیخ احمد زاهد نجفی شرکت کرد. در همین سالها عدهای از طلاب در دروس سطح از ایشان بهره بردند و اکنون چند سالی است به تدریس سطوح عالی و خارج فقه و اصول و قواعد فقهیه اشتغال دارند.
تألیفات و تحقیقات آیت الله کلباسی:
1- تلخیص الدرایه (در علم الحدیث) و تقریرات درس رجال آیت الله زنجانی؛
2- ترجمه و شرح کتاب سیوطی در ادبیات عرب؛
3- حواشی بر رسائل (فرائد الاصول شیخ )؛
4- حواشی بر مکاسب محرمه؛
5- حواشی تفسیر قرآن کریم پیرامون بعضی آیات؛
6- چهل حدیث حجّ به همراه ره توشه حجاج؛
7- شرح حال علمای بیت کلباسی؛
8- رسالهای در اخلاق و سلوک؛
9- تاریخ تحلیلی زندگانی امیرالمؤمنین؛
10- تاریخ تحلیلی زندگانی امام حسن؛
11-تاریخ تحلیلی زندگانی امام حسین؛
12- تاریخ تحلیلی پیام آوران عاشورا ( امام سجاد و حضرت زینب)؛
13- تاریخ تحلیلی قیام مختار ثقفی؛
14- اول معرفت بعد زیارت (درمعرفت زیارت عتبات)؛
15- فضیلت و اعمال شب نیمه شعبان (لیله القدر اهل بیت)؛
16- تفسیر سورۀ قدر به همراه اعمال شب قدر؛
17- فضیلت و اعمال شب عید فطر و قربان؛
18- معیار الفقاهه فی الموازنه بین العروه و التحریر (در مبحث اجتهاد و تقلید)؛
19- اندیشههای تمدنی آیهالله العظمی حاج شیخ محمدرضا کلباسی اشتری
20- شخصیت سیاسی اجتماعی رکن الملک
21- تصحیح و تعلیق بر کتاب انیس اللیل در شرح دعای کمیل؛
22- تصحیح و تعلیق بر کتاب نفحات اللیل در شرح دعای کمیل؛
23-تصحیح و تعلیق بر کتاب منتخــب الرسائل با حواشی آیهالله العظمـــی حاج
شیخ محمدرضاکلباسی اشتری؛
24- تصحیح و تعلیق بر کتاب مفتاح النجاح فی شرح دعاءالصباح؛
25- تصحیح و تعلیق بر کتاب راه اطاعت و بندگی یا طریق العبودیه (در اخلاق و سلوک)؛
26- تصحیح و تعلیق بر کتاب إشراقات الأیام فی إفاضات الأنام (در تفسیر عرفانی
بعضی آیات قرآن مجید) ؛
27- تصحیح و تعلیق بر کتاب شرح عرفانی بر اشعار خواجه حافظ شیرازی؛
28- تصحیح و تعلیق بر کتاب منازل السائرین فی شرح مقامات العارفین؛
29- تصحیح و تعلیق بر کتاب دستور تبلیغ دین یا راهنمای گویندگان و شنوندگان؛
30- تصحیح و تعلیق بر کتاب دعوه الحسینیه (در اسرار نهضت حضرت امام حسین)؛
31- تصحیح و تعلیق بر کتاب هدیه السالکین (در سیر و سلوک)؛
32-تصحیح و تعلیق بر کتاب نهج النجاه ( روش نجات در آخرت )؛
33- تصحیح و تعلیق بر کتاب مکیال الیقین فی اصول الدین؛
همچنین محققین مرکز پژوهش تراثی اشارات (وابسته به مؤسسه تحقیقات علوم اسلامی آیت الله العظمی حاج شیخ محمدرضا کلباسی اشتری) تا کنون موفق شدهاند آثار ذیل را تحت اشراف علمی آیهالله حاج شیخ احمد کلباسی اشتری با تصحیح و تحقیق آمادۀ چاپ و نشر نمایند که عبارتاند از:
1. اشارات الأصول، تألیف: آیهالله العظمی علامه حاج شیخ محمدابراهیم کلباسی(م ۱۲۶۱ق)، به زبان عربی، یک دوره کامل اصول فقه در ۵ جلد.
2. شوارع الهدایه فی شرح الکفایه، تألیف: آیهالله العظمی علامه حاج شیخ محمدابراهیم کلباسی (م ۱۲۶۱ق)، به زبان عربی در فقه استدلالی شامل ابواب طهارت و صلات در ۷ جلد.
3. منهاج الهدایه الی احکام الشریعه، تألیف: آیهالله العظمی علامه حاج شیخ محمدابراهیم کلباسی (م ۱۲۶۱ق)، به زبان عربی، دورۀ فقه نیمه استدلالی در ۳ جلد.
4. ارشاد المسترشدین، تألیف: آیهالله العظمی علامه حاج شیخ محمد ابراهیم کلباسی (م ۱۲۶۱ق)، فقه فتوایی در آداب و عبادات به زبان فارسی.
5. نخبه، تألیف: آیهالله العظمی علامه حاج شیخ محمد ابراهیم کلباسی (م ۱۲۶۱ق)، فقه فتوایی به زبان فارسی همراه با حواشی ۳۴ نفر از علما و مراجع بزرگوار از جمله آیات عظام شیخ اعظم انصاری، میرزای شیرازی، سیّد محمدکاظم یزدی، آخوند خراسانی.
6. رسالۀ سوال و جواب، جمع آوری استفتائات آیهالله العظمی علامه حاج شیخ محمد ابراهیم کلباسی (م ۱۲۶۱ق)، به زبان فاسی و عربی مشتمل بر حدود ۱۲۰۰ سوال شرعی و استفتائات از محضر مرجع عالیقدر شیعه علامه کلباسی و پاسخهای ایشان.
7. معراج الشریعه فی شرح منهاج الهدایه، تألیف: آیهالله العظمی حاج شیخ محمدمهدی کلباسی (م ۱۲۷۸ ق)، شرح منهاج الهدایه به زبان عربی در ۱۲جلد.
8. عیون الوصول الی علم الأصول، تألیف: آیهالله العظمی حاج شیخ محمدمهدی کلباسی (م ۱۲۷۸ ق)، همراه با «منوّر العیون» که شرحی است بر کتاب مذکور تألیف فرزند مؤلف: آیهالله حاج شیخ عبدالجواد کلباسی (م ۴۱۳۱ ق)، به زبان عربی در علم اصول فقه.
9. مسائل ثلاثه در اراضی مفتوحه العنوه، تألیف: آیهالله العظمی حاج شیخ محمدمهدی کلباسی (م ۱۲۷۸ ق)، در فقه استدلالی به زبان عربی.
10. الحدود و التعزیرات، تألیف: آیهالله العظمی حاج شیخ محمّد کلباسی (م ۲۹۲۱ق)، رسالهای در فقه استدلالی به زبان عربی.
11. التحفه الجعفریه، تألیف: آیهالله العظمی حاج شیخ محمدجعفر کلباسی (م ۲۹۲۱ق)، به زبان فارسی در احکام قصاص و دیات.
12. فوائد الرجالیه، تألیف: آیهالله العظمی حاج میرزا ابوالمعالی کلباسی (م ۱۳۱۵ق)، به همراه فوائد الرجالیه فرزند مؤلف آیهالله العظمی حاج میرزا ابوالهدی کلباسی (م ۶۵۳۱ق) در علم رجال به زبان عربی.
13. کشف الحجاب در شرح خلاصه الحساب، تألیف: آیهالله العظمی حاج شیخ عبدالرحیم کلباسی (م ۵۳۳۱ق)، شرح فارسی خلاصه الحساب شیخ بهائی.
14. الفوائد السنیّه، تألیف: آیهالله العظمی حاج شیخ محمدابراهیم کلباسی (م ۲۶۳۱ق) (نوادۀ علامه محمد ابراهیم کلباسی)، به زبان عربی در فقه استدلالی شامل ۶ رساله (در مباحث: جواز تعلّق الصلح و عدمه بحقّ الرجوع فی عده الطلاق الرجعی و مثله ـ صحّه الصلح من المدیون فراراً عن الدین و عدمه ـ مسئله تعاقب الأیادی الغاصبه ـ مسئله القرائه خلف الإمام ـ الغصب ـ شرایط الإجتهاد و إجازات المصنّف).
15. قاعده الید، تألیف: آیهالله العظمی حاج شیخ محمدرضا کلباسی اشتری (م ۱۳۸۳ق)، رسالهای به زبان عربی در قاعدۀ فقهیۀ ید.
16. رسائل فقهی، تألیف: آیهالله العظمی حاج میرزا ابوالهدی کلباسی (م ۶۵۳۱ق)، به زبان عربی در فقه استدلالی.
17. شرح فارسی باب حادی عشر، تألیف: صدرالدین محمّد بن محمّدباقر رضوی قمی (م ۱۱۶۰ق)، در علم کلام و عقائد.
18. شهاب ثاقب (در رد رکن رابع شیخیه)، تألیف: آیهالله العظمی حاج سید حسینعلی تویسرکانی (م ۱۲۸۶ ق)، همراه با ردیۀ محمد کریم خان کرمانی و جوابیۀ مؤلف، به زبان فارسی.
19. مشکاه الهدایه، تألیف: آیهالله العظمی میرسیّد محمد شهشهانی (م ۱۲۸۷ ق)، فقه نیمه استدلالی به زبان عربی شامل طهارت و صلات.
اجازات ایشان از مراجع وعلماء:
مراجع و علمایی که به ایشان اجازه روایی و اجتهاد و امور حسبیه دادهاند، عبارتاند از:
1- آیت الله العظمی حاج سید محمد رضا گلپایگانی (امور حسبیه)
2- آیت الله العظمی حاج شیخ جواد تبریزی (امور حسبیه)
3- آیت الله العظمی حاج سید علی سیستانی (امور حسبیه)
4- آیت الله العظمی حاج سید علی خامنهای (امور حسبیه)
5- آیت الله العظمی حاج شیخ ناصر مکارم شیرازی (امور حسبیه و نقل روایت)
6- آیت الله العظمی حاج شیخ جعفر سبحانی (امور حسبیه و نقل روایت)
7- آیت الله العظمی حاج شیخ حسین نوری همدانی (امور حسبیه و نقل روایت)
8- آیت الله العظمی حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی(امور حسبیه)
9- آیت الله العظمی حاج شیخ لطفالله صافی گلپایگانی(امور حسبیه)
10- آیت الله العظمی حاج سیّد عزّ الدین حسینی زنجانی (نقل روایت)
11- آیت الله العظمی حاج شیخ ابوالقاسم انصاری (اجتهاد و نقل روایت)
12- آیت الله حاج آقا صدر الدین کلباسی (اجتهاد و نقل روایت)
13- آیت الله حاج سید مجتبی میرمحمد صادقی (نقل روایت)
14- آیت الله حاج شیخ احمد زاهد نجفی (نقل روایت و اجتهاد)
15- آیت الله حاج شیخ محمد کلباسی (نقل روایت)
16- آیت الله العظمی سید موسی حسینی شبیری زنجانی(نقل روایت و امور حسبیه)
17- آیت الله العظمی حاج سید محمد علی علوی گرگانی (نقل روایت و امور حسبیه)
18- آیت الله سید عبد اللطیف حسینی قرشی کوه کمره ای(نقل روایت)
19- آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالله جوادی آملی (امور حسبیه)
20- آیت الله العظمی سید محمد حسینی شاهرودی (امور حسبیه و نقل روایت)
21- آیت الله العظمی سید محمود هاشمی شاهرودی (امور حسبیه و نقل روایت)
22- آیت الله العظمی حاج شیخ عباس محفوظی (امور حسبیه و نقل روایت)
23-آیت الله العظمی حاج شیخ محمد علی گرامی قمی (اجازه اجتهاد و نقل روایت)
24- آیت الله العظمی حاج سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (امور حسبیه و نقل روایت)
25- آیت الله العظمی حاج شیخ محمدامین مامقانی (نقل روایت)
26- آیت الله العظمی سیدمحمد جواد علوی بروجردی (نقل روایت)
27- آیت الله حاج شیخ اسدالله جوادی (اجازه اجتهاد و نقل روایت)
28-آیت الله شیخ علی صدرایی خویی (اجازه نقل روایت)
29- آیت الله شیخ هادی یوسفی غروی (نقل روایت)
30- آیت الله حاج شیخ محمد حسن طاهری (نقل روایت)
31- آیت الله سید مرتضی مستجابی (نقل روایت)
32-آیت الله سید مهدی رجایی (نقل روایت)
33- آیت الله سیدمحمدرضا حسینی جلالی (نقل روایت)
34- آیت الله سید عبدالله فاطمینیا (نقل روایت)
35- آیت الله دکتر احمد بهشتی (نقل روایت)
نقش ایشان در تبلیغ و اشاعه فرهنگ اهل بیت؟عهم؟
سخنرانیهای ایشان در ایام تبلیغ در سیسال گذشته جاذبه زیادی بین جوانان و عموم مردم داشته است. از سال ۱۳۶۶ ش در اصفهان در دو ماه محرم و صفر منبر میرود. همچنین تفسیر قرآن ایشان در شبهای جمعه با ۳۰ سال سابقه در مسجد رکنالملک مشتاقانی دارد.
وی تا سال ۱۳۸۹ ش ظهرها وشبها در مسجد رکن الملک، اقامه جماعت مینمود و شبهای جمعه در مسجد مذکور سیره اجدادی خویش در برگزاری دعای کمیل وقت سحر را ادامه میدهد. در مجلس دعای کمیل سحری ایشان بیش از هزارنفر از مشتاقان حاضر میشوند همچنین در جلسات دعا و احیای وی در مسجد رکن الملک در شبهای قدر، عید فطر، قربان، عرفه، نیمه شعبان و لیله الرغائب چند هزار نفر شرکت میکنند. همچنین او از سال ۱۳۷۰ شمسی تا کنون ظهر هر پنج شنبه در مسجد خیاطها واقع در بازار اصفهان اقامۀ جماعت مینماید. در پی کسالت حجه الاسلاموالمسلمین حاج آقا کاظم کلباسی؟ره؟ در سال ۱۳۸۹ ش از ایشان دعوت نمودند تا صبح وظهر در مسجد حکیم اقامۀ جماعت نماید. در این زمان علاوه بر امامت جماعت صبح و ظهر در مسجد حکیم، امامت جماعت شبهای مسجد رکن الملک نیز بر عهده ایشان قرار دارد.
آیت الله احمد کلباسی در کنار فعالیتهای علمی خود در حوزۀ علمیه اصفهان، در دیگر زمینههای دینی و اجتماعی نیز حضور پرثمری داشته است که از آن جمله میتوان به برگزاری جلسات تفسیر قرآن، جلسات شرح نهج البلاغه، برگزاری مراسمات مذهبی همانند احیاء شبهای قدر و دعای کمیل در شبهای جمعه اشاره کرد که تأثیر بسزایی در ترویج معارف دینی بین مردم اصفهان داشته است.
معرفی مؤسسات تحت اشراف آیت الله کلباسی و اقدامات عمرانی
1. تأسیس کتابخانۀ عمومی و مجتمع فرهنگی دینی رکن الملک
2. تعمیر کلّی مسجد رکن الملک به همراه توسعۀ شبستان مسجد با معماری اسلامی و احداث محرابها و سردرهای ورودی جدید
3. مرمّت کلّی تکیۀ آیت الله حاج محمدجعفر آبادهای شامل تعمیر صحنها و حجرات اطراف آن و تبدیل آن به مدرسۀ علمیۀ رکن الملک (واحد بر ادران).
4. ساخت حجرات جهت اسکان طلّاب در طبقۀ فوقانی کتابخانۀ رکن الملک.
5. تأسیس مدرسۀ علمیۀ رکن الملک (واحد خواهران) شامل ۱۶ مَدرَس، سالن اجتماعات و امکانات لازم.
6. تعمیر کلّی باغ والهیّه و ساختمان قدیمی آن و احداث سردر ورودی و دو دفتر اداری دو طرف سردر جدید الاحداث.
7. احداث و تأسیس مدرسۀ علمیۀ مالک اشتر با خرید ۳ پلاک ششدانگ در سمت غرب باغ والهیّه شامل ۲۰ مَدرَس، سالن اجتماعات و ۳ واحد مسکونی جهت مقام تولیت و اساتید میهمان.
8. تأسیس مؤسّسۀ تحقیقات علوم اسلامی آیت الله العظمی حاج شیخ محمدرضا کلباسی اشتری با خرید یک پلاک ششدانگ جنب کتابخانۀ مسجد رکن الملک و ساخت آن در دو طبقه.
9. احداث و تأسیس مدرسۀ علمیۀ علّامه حاجیکلباسی و مرکز احیاء تراث علمای بیتکلباسی با خرید دو پلاک شش دانگ در جوار مقبرۀ مرجع مستجاب الدّعوه آیت الله العظمی علّامه حاج محمدابراهیم کلباسی اشتری مقابل درِ شرقی مسجد حکیم اصفهان شامل سی مَدرَس و حجره و سالن اجتماعات و امکانات لازم به سبک معماری اسلامی.
10. مرمّت کلّی مسجد حکیم، تأسیس این مسجد به همّت فقیه عالی مقام صاحب بن عبّاد به حدود سال ۳۵۵ هجری قمری باز میگردد که قسمتهایی متعلّق به آن دوران موجود است، بازسازی مجدّد آن توسط حکیم داود طبیب حاذق دوران صفویّه ملقّب به تقرّب خان به سال ۱۰۷۳ هجری قمری انجام یافته است. مسجد حکیم محل اقامۀ جماعت و تدریس مرجع کلّ شیعه علّامه حاجی کلباسی بوده و چند قرن است که علمای بیت کلباسی در آن اقامۀ جماعت و تدریس مینمایند. طی سالهای اخیر این مسجد بزرگ به همّت معظم له مورد تعمیرات اساسی قرار گرفت که شامل مرمّت شبستانهای شمالی و غربی، سردرها، وضوخانهها، کاشیکاریها، حجرات طلاب و احیای مجدّد مقبرۀ حکیم داوود میباشد.
11. مرمّت کلّی مسجد خیّاطها واقع در بازار بزرگ اصفهان، بنای این مسجد به دوران صفویّه باز میگردد و محلّ اقامۀ جماعت و تدریس آیت الله العظمی حاج شیخ محمد رضا کلباسی اشتری بوده و در این سالها به همّت آیت الله احمد کلباسی مورد تعمیرات اساسی قرار گرفته و حجرات آن آمادۀ بهرهبرداری طلّاب شد.
اکنون بیش از هفتصد نفر از طلاب علوم دینی در اصفهان تحت زعامت معظّمله اشتغال به تحصیل و تحقیق در علوم اسلامی دارند.
دیدگاهتان را بنویسید